Polime là gì?
Nếu bạn đã từng làm một dải giấy dài , thì bạn cũng vừa được chứng kiến tận mắt hình ảnh của cua polymer. Thuật ngữ này bắt nguồn từ một từ Hi Lạp “ poly” có nghĩa là rất nhiều và “meros” có nghĩa là “phần”. Ghép lại với nhau ta được “ nhiều phần”. Polime được hiểu đơn giản là các chuỗi dài rất nhiều phân tử nhỏ liên kết lại với nhau và cấu thành nên, các phân tử này được gọi là mo-no-me.
Mảnh giấy dài là một hình ảnh minh họa đơn giản về polime, tuy nhiên trong các ứng dụng thực tế chúng được sử dụng rất nhiều. Chúng là thành phần cấu hành nên nhiều vật dụng được sử dụng hàng ngày : thùng chứa, túi nilon, lốp xe và còn nhiều hơn thế.
Để tìm hiểu được về po-ly-me trước tiên chúng ta cùng đi tìm kiểu về mo-no-me, là một đơn phân tử, có khả năng liên kết với ít nhất là hai đơn phân tử khác. Quát trình chúng liên kết lại với nhau gọi là quá trình polime hóa, trong đó hai phân tử riêng lẻ của hai loại giống hoặc khác nhau kết hợp lại với nhau và chúng có chung một cặp electron. Thể thống nhất này hình thành lên một liên kết cộng hóa trị.
Khi các mo-no-me liên kết với nhau thông qua quá trình hình thành lên các liên kết cộng hóa trị, chúng hình thành lên các phân tử lớn hơn gọi là polime. Thuật ngữ Polyme không thể hiện số lượng đơn vị phân tử, nó chỉ thể hiện số lượng phân tử nhiều hơn một.
Số lượng liên kết do các phân tử tạo thành sẽ quyết định tới cấu trúc hóa học của po-ly-me. Nếu liên kết một mo-no-me với hai phân tử khác , thì kết quả sẽ là cấu trúc dạng mắt xích. Nếu liên kết từ ba hay nhiều hơn ba phân tử thì sau đó là liên kết ba cạnh, liên kết chữ thập sẽ được hình thành.
Polime có thể bắt gặp thấy trong tự nhiên, hoặc chúng ta có thể sản xuất chúng.Hai ví dụ phổ biến của poly me tự nhiên là những chất hóa học cơ bản như là DNA và RNA. Các loại poly me tự nhiên khác như lụa, tóc, móng tay, móng chân, xenlulozo, và protein.
Poly me nhân tạo thường ám chỉ tới nhựa, chúng được tạo hình, đúc khuôn theo nhiều hình dạng khác nhau được sử dụng trong các hộ gia đình cũng như theo quy mô công nghiệp. Phần lớn nhựa tổng hợp có nguồn gốc từ dầu petro và các loại khác như ni-lon, poli-etylen, poli-este,….Vật liệu làm bằng nhựa hoặc cao su chúng ta gặp hàng ngày cũng là một dạng của poly me.
Polime ra đời thế nào?
Tổ tiên của polyme nhân tạo quay ngược về khu vực Trung Mỹ, tổ tiên Aztecs, Olmecs và Mayas cổ điển, tất cả tạo nên một dạng của cao su bằng cách kết hợp mủ cây cao su tự nhiên với nước ép của nho . Và họ tạo nên một loại cao su mềm hơn loại mủ cao su và chúng được sử dụng làm dép cũng như vỏ bóng cao su,. Xấp xỉ gần ba nghìn năm kể từ khi Trung Mỹ còn chơi bóng đá, Charles Goodyear đã kết hợp cao su tự nhiên với lưu huỳnh để tạo nên cao su lưu hóa. Và loại chất liệu trùng hợp này vẫn còn phổ biến đến tận ngày nay, bạn có thể nhận thấy tên của Goodyear ở trên các nhãn hiệu lốp xe ô tô.
Khi bạn bắt đầu một ngày làm việc, hãy dừng lại và xem xét toàn bộ cấu trúc xung quanh bạn. Thật khó tin là những thứ như chai nước chanh, vỏ điện thoại, hoặc lốp xe đều là kết quả của sự liên kết giữa các phân tử mo-no-me. “ sức mạnh ở trong những con số , phải không ?
Từ vựng:
- Polymer: po –ly-me
- Monomer: mo-no-me
- Covalent bond: liên kết cộng hóa trị
- Polymerization: sự poly-me hóa
- Natural latex: mủ cao su tự nhiên
- Vulcanized rubber: cao su lưu hóa
- Pliable: dễ uốn, mềm dẻo
Nguồn tham khảo: http://science.howstuffworks.com/polymer.htm
